Birinci dönemi bitirmeye ve karneleri almaya sayılı günler kaldı. Birçok anne-baba karne hediyesi olarak çocuklarına ne alacaklarını düşünüyor. Çocuklar da ebeveynlerinden karne hediyesi olarak ne istesem diye araştırma yapıyor. Karne dönemini fırsat bilen firmalar ise “çocuklara en güzel karne hediyesi” sloganları ile müşteri yakalama derdine düşüyor. Peki çocuklara karne hediyesi verilmeli midir? Karne hediyesi olarak ne alınsa çocuk için faydalı olur?
Karne hediyesi alınmadan önce karnenin ne olduğuna ve ne olmadığına bir bakalım.
Karne nedir?
- Karne veliye kendini ispatlamak adına öğrencinin sunduğu bir rapordur.
- Karne vermek öğrenciyi denetlemek demektir.
- Karne öğrencinin başarısı hakkında karar vermektir.
- Karne bir dış kontrol mekanizmasıdır.
- Karne bir değerlendirme aracıdır.
- Karne bir kâğıt parçasıdır.
- Karne yazılı ve sözlülerdeki notların ortalamasını gösteren bir belgedir.
Karne ne değildir?
- Karne öğrencinin öğrenmeyi ne kadar sevdiğini göstermez.
- Karne anne-babanın ebeveynlik becerileri hakkında bilgi vermez.
- Karne öğrencinin anlama, öğrenme, analiz etme, yorumlama, değer sahibi olma vb. hakkında bilgi vermez.
- Karne hayat değildir.
- Karne öğrencinin neler yaşadığını göstermez.
- Karne öğrencinin hangi yollarla notu aldığını göstermez.
- Karne her öğrencinin sevdiği bir madalya değildir.
- Karnenin yerini diplomaya, taahhütnameye, fişlere, ruhsatlara ve tapulara bırakır.
Karne öğrencilerin çoğunlukla beğenmediği, sevmediği, görmek istemediği bir kağıt parçasıdır. Karne bir yarışmada başarılı olan birkaç yüz öğrenciye verilen başarı belgesi, övünç madalyası iken milyonlarca öğrenci için ise utanma, aşağılanma ve özgüven kaybı belgesidir.
Türkiye’de milyonlarca öğrenci karne alacak. İlkokuldan üniversiteye kadar her kademede öğrenciler bu belgeyi sıkılarak, büzülerek, akraba ve komşulardan kaçınarak ailesine götürmeye çalışacaktır.
Karne pek değerli olduğunu medya organları da her gün dile getirecek, her gün anne-babalara hatırlatacak. O anne-baba ki yılda bir defa okula uğrayıp çocuğu ile ilgilenmeyendir. O anne-baba ki bir gün çocuğu ile konuşup onun ne istediği hakkında bilgi sahibi olmayandır.
Karne hediyesi nedir?
Karne hediyesi, öğrencinin başarısına karşılık verilen bir ödüldür. Ödül ise bir işi yapma karşılığı olarak bireye verilen ve bireydeki haz duygusunu tatmin eden obje veya etkinliktir. İnsan bir ödüle ulaştığı zaman tatmin olur. Ödül yoksa haz duyma, tatmin olma da yoktur. Ödüle ulaşma süreci o kadar önemli değildir.
Karne hediyesi de karnedeki notların yüksek olması için veriliyor, öğrencinin notları yüksek olduğu zaman hediyeyi alarak tatmin oluyor. Bu da öğrencilerin öğrenmekten alacağı haz yerine ödülden haz almasına neden oluyor. Bir sonraki öğrenme için yeni ve daha değerli bir ödülün olması gerekir. Yoksa öğrenme olmaz. Öğrenmeden haz almayan öğrenci okuldan soğuyor.
Karne hediyesi almak şu anlama geliyor;
Karnen iyi gelirse, hediye alacağım
Karnen iyi gelmezse, hediye almayacağım.
Burada çocuğa verilen mesaj, karnen iyi olursa hediye alırım. Eğer karnen iyi olmazsa (tehdit) seni (hediye almamakla) cezalandıracağım.
Karne hediyesi öğrenci başarısını araç haline getiren bir metadır. Çocuk için önemli olan öğrenme olması gerekirken ona karne hediyesi verilerek tüm dönem yaptığı çalışmalara karşılık gelmeyen bir eşya verilmektedir.
Karnedeki notlar öğrencinin derslerdeki başarısı hakkında bilgi vermesi gerekirken, bir şiddet aracı, bir ceza aracı olarak kullanılmaktadır. Bu sebeple düşük başarıya sahip öğrenciler için nefret edilen bir kağıttır.
- Karnedeki notlar öğrencinin sorumluluğu ile alakalıdır. Notların iyi ya da kötü olması öğrencinin sorumluluğundadır. Öğrencinin görevi en iyi öğrenmeye sahip olmaktır.
- Zorunlu olan işler için ödül verilmez. Örneğin askerlik görevini yerine getirenlere ekstra bir ödül verilmez.
- İyi bir karneye sahip olmak her öğrencinin görevidir. Ödül verilmemelidir.
- Karne hediyesi almak öğrencinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaktır.
Öğrencilere karne hediyesi almak yerine başarı varsa başarıya götüren süreci gözden geçirmek, olumlu tarafları dile getirmek gerekir. Eğer başarı yoksa nedenleri hakkında problem çözme yöntemini de kullanarak çözüme ulaşmaya çalışmak gerekir. Etkili bir şekilde geribildirim verilerek, öğrencinin başarılı olması için neler yapılabilir, araştırmasını yapmak lazım.
Öğrencinin başarısını dıştan verilen bir motivasyon ile değil, içten oluşan bir motivasyonla devam ettirmek gerekir. Sürekli ödül, puan ve para gibi araçlarla öğrencilerin motivasyonunu yüksek tutmak mümkün olmuyor. Bunun yerine onların uzun süreli hedeflerine nasıl ulaşabilecekleri üzerine konuşmak daha yararlıdır.
Eğer çocuğunuz istemediğiniz bir karne getirdi ise bunun nedenlerini birlikte, etkili iletişim yöntemleri ile çözmeye çalışmanız gerekir. Öncelikle onu can kulağı ile dinleyin ve sorunu nasıl çözeceğine dair onun fikirlerini öğrenmeye çalışın.