Okul psikolojik danışmanları tarafından en çok yapılan sorgulamalardan biri de öfke yönetimi stratejileridir. Öfke ortak bir duygudur, her insan da olur. Herkes bir noktada kendini kızgın hissedebilir. Bazı öğrencileri diğerlerine göre çok fazla kızgın olabiliyorlar. Çocukların kızgın olmalarının birçok nedeni olabilir; annesi ya da sevdiği biri vefat etmiş, sevdiği bir oyuncağını kaybetmiş veya kötü not almış olabilir. Öfke iyi midir? Öğrencilerin öfkelerini nasıl kontrol edebiliriz?
Aşağıdaki konuşma noktalarından yola çıkarak bir tartışma yaratabilirsiniz:
- Kızgın olduğun ya da stresli olduğun bir anı hatırlıyor musun? Bunu bizimle paylaşır mısın?
- Kızgın ya da üzüntülü olduğun bir zamanda uygun bir şekilde düşünebilir ve ona göre davranabilir misin?
- Geçmişte yaptığınız iyi seçimler dolayısı ile başınıza gelen olumlu şeyleri listeleyin.
- Sizi kızgın hissettirecek şeylerin bir listesini yapın.
Öfke Uyandıran Davranışlar:
- Lakap takmak
- Alay etmek
- Hakaret etmek veya laf çarpıtmak
- Birinin arkasından konuşmak
- Bağırmak
- İtelemek, sarsmak ve tekmelemek
- Lanet okumak
- Zarar vermekle tehdit etmek
- Kapı çarpmak
- Bir şey fırlatmak
- Ağlamak
- Kendine zarar vermekle tehdit etmek
Öfke Hakkında Doğru bilinen Yanlışlar
Öfke hakkındaki aşağıdaki ifadeleri öğrenci veya çocuklara okuyun, onlara doğru olup olmadığını sorun, arkasından da açıklamaları okuyunuz. Bu öğrencilerin öfke hakkındaki düşüncelerini öğrenmenize yardımcı olur.
Bilinen: Öfke Kalıtsaldır.
Çoğu kişi öfkenin kalıtsal olduğunu bilmektedir. Öfkenin değiştirilmez bir yol altında olduğunu düşünmektedir. Ancak, yapılan araştırmalar öfkenin doğuştan getirildiğini ancak öfkeyi ifade etme biçiminin doğuştan gelmediğini göstermektedir. Her insan bir şeylere kızabilir ancak bu kızgınlığı ifade etme yolu farklıdır. Öfkeyi ifade etme yolu doğuştan getirilen bir özellik değildir. İnsanların sonradan, hayat tecrübeleri ile oluşturdukları davranış kalıplarıdır.
Bilinen: Öfke Her Zaman Saldırganlığa Yol Açar.
Öfkeyi ifade etmenin en iyi yolu, agresif davranışlar kesinlikle değildir. Agresif davranış (küfür etme, kapı çarpma v.b.)saldırganlık içeren davranışlardır. Öfke yapıcı ve daha ideal bir biçimde kullanılmalıdır. Etkili öfke yönetiminde kişi olumsuz olan düşünce yapısını ( ‘telefonumun şarjı bitti; tüm günüm mahvoldu’ ) değiştirerek daha yapıcı bir hayat sürebilir.
Bilinen: Agresif Olmak Başarıyı Getirir
Bazen insanlar agresif davrandıkların bazı şeyleri elde edince, bu yolun her zaman doğru olduğunu düşünür. Oysa atasözünde söylendiği gibi, “öfke ile kalkan zararla oturur”. Agresif davranmak temelde bize çok şey kaybettirir. Saldırgan olarak, başkalarını korkutarak, zarar vererek veya zorla bir şey almaya çalışmak kişiyi insanların gözünde zalim yapar. Bu da daha sonra telafi edilmesi zor durumlar ortaya çıkarır. Oysa atılgan olarak kendi ihtiyaç ve isteklerimizi başkalarına gayet makul bir şekilde söyleyebilir ve uzun vadede biz karlı çıkarız.
Bilinen: Öfkeli Anda Bağırmak İyi Gelir. (Yanlış)
Çok uzun bir süreden beridir, insanlar çığlık atmanın, bir yerleri kırmanın öfkeyi tedavi etmek için iyi olduğuna inanıyordu. Yalnız, öfkeli iken yapılan ve şiddet uyandıran davranışlar öfkeyi tedavi etmek yerine daha çok artırır. Örneğin, öfkeli iken duvarı yumrukladığınızı düşünelim, duvarı yumrukladıktan sonra eliniz acıyacaktır, bundan dolayı bir daha öfkeleneceksiniz. Öfkeli iken yapılan bu tür davranışlar gelecekte kişinin daha saldırgan olmasına neden olacaktır.
ÖFKE KONTROLÜ TEKNİKLERİ
Faydalı fikirler
- Derin nefes alma ( 10 defa içeriye nefes al, 10 defa dışarıya nefes ver)
- Yalnız bir yere gitmek
- Müzik dinlemek
- Odayı temizlemek veya eşyaları düzenlemek
- Yürümek
- Kendi kendine konuşmak
- Hamur veya toprak ile oynamak
- Spora dayalı bir oyun oynamak
Faydasız Fikirler
- Fazla yemek yemek
- Kavga etmek
- Bağırmak
- Evden Kaçmak
- Lanet okumak
- Bir şeyleri fırlatmak
- Kendine zarar vermek
- Birini tehdit etmek
Bu yazıda anlatılanların uygulanması öğrencilerde-çocuklarda öfke kontrolünün gerçekleşmesi için umarım faydalı olacaktır. Konu ile ilgili görüşlerinizi bizimle paylaşın.
