Rehberlik hizmetlerinin verilmesiyle birlikte bazı kavram yanılgıları ve yanlış anlayışlar ortaya çıkmıştır. Bu yanlış anlayışlar nedeniyle okulda rehberlik servisinin ilgili kişilerle koordineli bir şekilde hizmet vermesi ve verilen bu hizmetin istenilen düzeyde olması zorlaşmaktadır. Rehberlik hizmetlerinin daha sağlıklı olabilmesi için aşağıdaki belirtilen yanlış anlayışların ortadan kaldırılması gerekir.
- Rehberlik, eğitim-öğretim hizmeti gibi zorunlu olarak verilen bir hizmet değildir. Rehberlikte gönüllülük vardır. Bir öğrenci istemediği sürece zorla rehberlik hizmetinde faydalandırılmaz. Örneğin, sınıf rehber öğretmeni ders çalışma konusunda sıkıntı yaşayan bir öğrenciyi zorla rehberlik servisine gönderemez, sadece yönlendirebilir.
- Rehberlik yol gösterme işi değildir. Yani bireye herhangi bir konuda tavsiye verilemez. Bunun yerine seçenekler sunulur. Birey bunlar içinden kendisine en uygun olanını seçer. Bu noktada seçme sorumluluğu bireye bırakılmış olur. Örneğin mesleki kararsızlık yaşayan bir öğrenciye rehberlik servisinin yapabileceği en önemli hizmet, onun yeteneklerini daha iyi fark etmesine ve potansiyeline en uygun mesleği gerçekçi bir şekilde tercih etmesine yardımcı olmaktır. Rehberlik, onun yerine karar vermek ya da “senin yerinde olsam şu mesleği seçerdim” gibi tavsiyelerde bulunmak değildir.
- Rehberlikte bilgi verme vardır ancak rehberlik öğrenme-öğretme süreci değildir. Diğer bir ifadeyle, bilgiler bireylerin ihtiyaç duyduğu konularda gönüllük ilkesi kapsamında verilir. Verilen hizmetin sonuçları ise akademik bir süreç gibi sınavla değil; izleme, anket, gözlem, görüşme gibi tekniklerle değerlendirilir.
- Rehberlik, bir disiplin görevi değildir. Okullarda rehberlik hizmetleri öncelikle bir disiplin aracı değildir. Bununla birlikte, rehberlik personelinin (rehber öğretmenlerin) disiplin kurulunda görev alması bu hizmetin bir boyutunun disiplin işinin parçası olduğu anlamına gelmez. Rehber öğretmenin disiplinle ilgili yaptığı şey, öğrencinin psikolojik durumu hakkında kurula detaylı bir rapor sunmaktır. Bunun dışında öğrenci hakkında verilen karar hakkında kurula telkinde bulunmak ya da karara müdahil olmak rehberliğin temel felsefesine ters bir durumdur.
- Rehberlik sadece problemli insanlara verilen bir hizmet değildir. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı alma konusunda en fazla tereddüt yaşanmasının bir nedeni, PDR servisine sadece sorunlu insanların gidebileceği şeklindeki yanlış anlamadır. Evet, rehberliğe sorunlu insanların yardım almak için başvurduğu doğrudur. Buna karşın, kendisini daha iyi tanımak, kendisini geliştirmek ve çevresince olan fırsatlardan en etkili bir şekilde yararlanmak için rehberlik servisine başvurulmaktadır. Bu nedenle PDR hizmetlerinin herkese açık olduğunu belirtmek yerinde olacaktır.
- Rehberlik, sihirli bir değnek değildir. Rehberlik hizmetinden faydalanmak isteyen öğrenci, veli ve öğretmenlerin en temel beklentileri sorunlarından bir an önce kurtulmaktır. Bu beklenti nedeniyle kısa sürede istenilen düzeyde sağaltımın/ iyileşmenin olmaması bireylerde hayal kırıklığı yar Oysa problemler bir anda ortaya çıkmadığı gibi bir anda çözülmesi de her zaman mümkün; olmamaktadır, istenilen düzelmenin olması için karşılıklı işbirliği, zaman ve çaba gerekmektedir.
- Rehberlik hizmetleri tek yönlü değildir. Rehberlik yardımı alan ve veren arasında karşılıklı güven, saygı ve içtenliğe dayalı bir ilişki vardır. Zannedildiği gibi sadece danışanın kendisini açtığı ve danışmanın da mekanik bir şekilde hizmet sunduğu bir süreç değildir. Ayrıca, bu süreç içerisinde ortaya çıkan etkileşimle birlikte sadece danışan bir şeyler öğrenmez, danışman da yeni şeyler öğrenir.
- Rehberlik hizmetlerinde, danışan ya da öğrencilere acıma, onun yerine davranışta bulunma yoktur. Bireye acıyarak yardım etmenin en önemli sonuçlarından birisi danışmanın empatiden uzaklaşarak, danışana karşı zamanla sempati geliştirmesidir. Sempatiyle birlikte tarafsızlıktan uzaklaşan danışman, bireyin sorununa çözüm bulma konusunda yardımcı olamamaktadır. Danışana acımanın bir diğer sonucu ise, danışmanın zamanla danışan yerine düşünüp, kararlar alma eğilimi göstermesi, bu yolla da danışanın özerklik gelişimini engellemesidir.
- Rehberlik, bireyin sadece duygusal yönüyle ilgilenmez. Bireyin sahip olduğu psikolojik, sosyal ve bilişsel gibi pek çok yönü vardır. Bireyin bir bütün olarak gelişmesine katkı sağlamak rehberliğin en önemli amaçlarından birisidir.
